पुस्तपालन व लेखाकर्म यातील फरक स्पष्ट करा?
पुस्तपालन व लेखाकर्म यातील फरक स्पष्ट करा?
पुस्तपालन (Bookkeeping) आणि लेखाकर्म (Accounting) हे दोन्ही वित्त व्यवस्थापनाचे महत्त्वाचे भाग आहेत, पण त्यांचे कार्य आणि व्याप्ती वेगवेगळी आहे. या दोघांमधील मुख्य फरक खालीलप्रमाणे आहेत:
-
पुस्तपालन: पुस्तपालन म्हणजे व्यवसायातील आर्थिक व्यवहारांचे नियमितपणे रेकॉर्ड ठेवणे. यात जमाखर्च लिहिणे, ledger तयार करणे आणि transactions चा हिशोब ठेवणे इत्यादी गोष्टींचा समावेश होतो.
-
लेखाकर्म: लेखाकर्म म्हणजे आर्थिक माहितीचे विश्लेषण करणे, त्याचे वर्गीकरण करणे, summary बनवणे आणि त्या माहितीच्या आधारावर निष्कर्ष काढून अहवाल तयार करणे, जेणेकरून व्यवस्थापनाला योग्य निर्णय घेता येतील.
-
पुस्तपालन: याचा उद्देश आर्थिक व्यवहारांचा अचूक आणि व्यवस्थित record ठेवणे आहे.
-
लेखाकर्म: याचा उद्देश आर्थिक माहितीचा अर्थ लावून व्यवस्थापनाला आणि इतर संबंधितांना उपयुक्त माहिती देणे आहे, ज्यामुळे ते योग्य निर्णय घेऊ शकतील.
-
पुस्तपालन: याची व्याप्ती फक्त record ठेवण्यापुरती मर्यादित आहे.
-
लेखाकर्म: याची व्याप्ती खूप मोठी आहे. यात record ठेवण्यासोबतच विश्लेषण करणे, अहवाल तयार करणे आणि त्या आधारावर निर्णय घेणे इत्यादी गोष्टींचा समावेश असतो.
-
पुस्तपालन: यासाठी जास्त तांत्रिक (technical) ज्ञानाची गरज नसते. मूलभूत गणितीय ज्ञान आणि हिशोब ठेवण्याची क्षमता आवश्यक असते.
-
लेखाकर्म: यासाठी चांगले तांत्रिक ज्ञान, विश्लेषण करण्याची क्षमता आणि आर्थिक माहितीचा अर्थ लावण्याची क्षमता आवश्यक असते.
-
पुस्तपालन: यात ledger आणि trial balance सारखे अहवाल तयार केले जातात.
-
लेखाकर्म: यात income statement, balance sheet आणि cash flow statement सारखे आर्थिक अहवाल तयार केले जातात, जे कंपनीच्या आर्थिक स्थितीचे विश्लेषण करतात.
-
पुस्तपालन: यात आर्थिक व्यवहारांचे विश्लेषण केले जात नाही.
-
लेखाकर्म: यात आर्थिक व्यवहारांचे विश्लेषण करून निष्कर्ष काढले जातात.
-
पुस्तपालन: व्यवस्थित records ठेवणे, जेणेकरून audits आणि इतर कामांसाठी मदत होईल.
-
लेखाकर्म: आर्थिक माहितीच्या आधारावर कंपनीसाठी धोरणे ठरवणे आणि निर्णय घेणे.
थोडक्यात, पुस्तपालन हे आर्थिक व्यवहारांचे प्राथमिक रेकॉर्डिंग आहे, तर लेखाकर्म हे त्या रेकॉर्ड केलेल्या माहितीचे विश्लेषण करून उपयुक्त निष्कर्ष काढणे आहे.